Döner kebap, sadece bir yemek değil, aynı zamanda kültürel bir simge ve ekonomik bir güç haline gelmiştir. Son zamanlarda Türkiye ve Almanya arasında yaşanan ‘döner diplomasisi’, bu lezzetli yemeğin ne kadar önemli bir konu haline geldiğini gözler önüne sermektedir.
Alman Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier’in Nisan ayındaki Türkiye ziyaretinde döner kesmesi, sadece bir sempati oluşturma hareketi değildi. “Alman Döneri” imajını güçlendirmenin yanı sıra kendi ülkesine de bir mesaj taşıdığını o gün pek konuşmadık. Başarılı bir diplomatik mesajdı. O mesajı bugün, daha net anlıyoruz.
Almanya, döneri sahiplendiğini bir başka olayda daha gösterdi. Uluslararası kamuoyunda Almanya’nın ulusal yemeği olarak lanse edilen döner kebabın fiyatının her geçen gün artması ülkede gündem oluşturdu. Alman Meclisi, fiyatının yakında 10 euroya çıkması beklenen döneri gündemine aldı… Artan fiyatların tüketiciyi rahatsız ettiğini ve artan maliyetler nedeniyle geçimlerini sağlamakta zorlandığı belirtildi. Alman Hükümeti, konuya hassasiyetini göstererek döner pazarının sürdürülebilirliğine yönelik de adımlar atıyor. Döner fiyatları Türkiye’de de uçuşa geçmiş durumda. Ancak, böyle adımlar atıldığını duydunuz mu?
Bu iki olayı aktarmamın sebebi, son günlerde yaşanan dönerin tescili ile ilgili tartışmalardır. “Döner Kebap”, sadece Türkiye’de değil Almanya’da da kültürel ve ekonomik gastronomik bir sembol oldu. Türkiye’nin döner kebabı için Avrupa Birliği’nden (AB) “garantili geleneksel spesiyalite” (TSG) statüsü talep etmesi, Almanya ile arasında bir tescil mücadelesine yol açtı. Bu talep, dönerin orijinalliğini koruma amacını taşısa da, Almanya’da geniş çapta itirazlarla karşılaştı.
Türkiye, döner kebabı için AB’den “garantili geleneksel spesiyalite” (TSG) statüsü talep etti. Avrupa Birliği’nde, “geleneksel spesiyalite garantili” (TSG), geleneksel spesiyaliteleri korumak ve tanıtmak için kullanılan bir tür coğrafi işarettir. TSG olarak kayıtlı ürünler, belirli bir bölgeden geliyorlarsa bu şekilde etiketlenebilir. Örneğin gorgonzola, Parmigiano-Reggiano, feta peyniri gibi yiyecekler bu kapsama dahildir.
Bu statü, belirli üretim yöntemlerine ve spesifikasyonlara uygun olarak üretilen ürünlerin korunmasını sağlar. Türkiye’nin bu başvurusu, döner kebabın geleneksel üretim yöntemlerini koruma ve orijinalliğini muhafaza etme amacı taşıyor. Başvuruya göre, sadece belirli et türleri ve dilimleme yöntemleri döner olarak kabul edilecek, kıyma tamamen yasaklanacaktır. Ayrıca, etin marine edilmesi için kullanılan baharatlar ve dilimleme bıçağının özellikleri gibi detaylar da belirlendi.
Türkiye’nin tescil başvurusuna göre, “Döner kebap” terimi, bir coğrafi bölgeyi değil, geleneksel pişirme yöntemini ifade ediyor. Türk Dil Kurumu, “Döner”i, et dilimlerinin “Döner” şiş olarak bilinen metal bir çubuk üzerine yatay olarak istiflendiği ve bir ısı kaynağının önünde kendi ekseni etrafında dikey konumda döndürülerek pişirildiği bir kebap türü olarak tanımlıyor.
Kültürel mirasımız Unutmayalım ki “Döner Kebap”, Türkiye’nin mutfak kültüründe derin köklere sahiptir. 2.500 yıla kadar uzanan bir geçmişe sahip olan döner kebap, tamamen Türk mutfağına ait bir yemek olduğu tartışmasız bir gerçektir. “Döner”, 1800’lerin başından itibaren İstanbul’dan Osmanlı İmparatorluğu’nun çeşitli şehirlerine yayılmış…
Yeniden yazma işlemi tamamlandı.
