Bulgaristan’ın en tanınmış lezzetlerinden biri olan Şopska Salatası, poşetlenmiş ve rengarenk bir görünüm sunar. Özellikle sıcak yaz günlerinde tercih edilen birçok salata çeşidi arasında yer alır.
İSTANBUL – Salatanın kökeninin, eski Romalıların marulları tuza batırma geleneğine dayandığı kabul edilir. Antik Roma’da “herbe salata” terimi “tuzlu yapraklar” anlamına gelmektedir.
Günümüzde, Antik Roma’da ortaya çıkan bu kavram, zamanla evrim geçirerek farklı biçimlerde karşımıza çıkıyor. Bazı insanlar salataları, birçok salata zincirinde mevcut olan marul kabı gibi düşünürken; bazıları için bu kavram, sıcak tahıl tabakları (örneğin farro salatası) veya marul içermeyen yemeklerle (makarna, patates salatası veya lahana salatası) ilişkilidir. Salatalar, ferahlatıcı bir garnitür olabileceği gibi, çeşitli proteinlerle zenginleştirilerek bir ana yemek haline de getirilebilir.
Her insan için farklı anlamlar taşıyan salataların sırrı, taze malzeme, dokusal çeşitlilik ve dengeli soslarda saklıdır.
Hangi biçimde servis edilirse edilsin, her salata, bulundukları yer hakkında çok şey ifade edebilir. Yunanistan’dan Meksika’ya, Etiyopya’dan Japonya’ya kadar, kullanılan malzemeler (sebzeler, otlar, yapraklar), baharatlar, soslar ve dokular, her zaman belirli bir mekan ve zamanın izlerini taşır. Herhangi bir aşçı, salata yapmanın herkesin harcı olmadığını dile getirecektir; bu nedenle birçok klasik salata yıllar içinde küçük değişiklikler dışında hemen hemen sabit kalmıştır.
İşte dünya mutfaklarından seçilen bazı salata çeşitleri:
PANZANELLA (İTALYA)
TİMATIM (ETİYOPYA): Küp doğranmış domates, ince doğranmış soğan, sarımsak ve jalapeño ile yapılan bu yöresel lezzet, limon suyu, zeytinyağı, berbere baharatı ve tuzla hazırlanır.
KACHUMBARI (DOĞU AFRİKA): Yağla tatlandırılmış bu taze domates ve soğan salatası, Afrika’nın birçok ülkesinde beğenilerek tüketiliyor.
PANZANELLA (İTALYA): Klasik panzanella, bayat ekmeği taze malzemelerle bir araya getirir.
SALADE NIÇOISE (FRANSA): Fransa’nın güneyinde, Nice şehrine özgü bu yaz yemeği, ton balığı, haşlanmış yumurta, patates, haşlanmış yeşil fasulye ve sebzeleri bir araya getirir.
YUSHENG (SİNGAPUR): Singapur’da, çiğ balık ve sebzelerle hazırlanan salata, genellikle pirinç lapası tezgahlarında servis edilir.
JİCAMAYLA DOĞRANMIŞ SALATA (MEKSİKA): Çıtır kök sebzeli jicama ve kavrulmuş kabak çekirdeği ile zenginleştirilmiş bu renkli Meksika yemeği, özellikle yaz aylarında tercih edilir.
SALAT KATZUTZ (İSRAİL): Limon, zeytinyağı ve koşer tuzuyla yapılan taze domates ve salatalık kullanılarak hazırlanan bu salata, İsrail mutfağının vazgeçilmezleri arasında yer alır.
GAMMALDAGS PRESSGURKA (İSVEÇ): Bu turşu salatalık salatası, İsveç köfteleri ile mükemmel bir uyum sağlar.
SHOPSKA SALATASI (BULGARİSTAN): Geleneksel bir Bulgar yemeği olan Şopska Salatası, salatalık, domates ve biber ile hazırlanır ve üzerine ufalanmış Sirene peyniri eklenir. Güneydoğu Avrupa’da sıkça tüketilir.
ENSALADA DE PALMITOS (ARJANTİN): Palmiye kalpleri salatası, yeşil soğan ve kişnişle süslenir; Latin Amerika’nın çeşitli yerlerinde sevilerek tüketilir.
LAPHET THOKE (MİYANMAR): Buharda pişirilmiş sebzeler, kızarmış sarımsak ve çeşitli baharatlarla hazırlanan bu salata, Myanmar’ın çeşitli yemeklerinde bulunur.
HORIATIKI (YUNANİSTAN): Popüler bu Yunan salatası, domates, zeytin, feta peyniri ve çeşitli yeşilliklerle yapılır.
PIPIRRANA (İSPANYA): Salatalık, domates, dolmalık biber ve soğanla yapılan bu lezzetli yaz salatası, zeytinyağı ile tatlandırılır.
SOM TAM (TAYLAND): Papaya ile yapılan bu çıtır ve ekşi salata, Tayland mutfağının vazgeçilmezlerinden biridir.
COBB SALATASI (ABD): Karışık malzemelerle dolup taşan bu salata, yaz aylarında Amerika Birleşik Devletleri’nde sıklıkla tercih edilir.
TABULE (LÜBNAN): Bulgur, maydanoz, domates ve nane ile hazırlanan bu salata, Orta Doğu mutfaklarında sıkça yer alır.
SUNOMONO (JAPONYA): japon salatalık salatası olan Sunomono, hafif tatlı ekşi bir sosla servis edilir ve sıkça başlangıç olarak tercih edilir.
SCHWÄBISCHER KARTOFFELSALAT (ALMANYA): Almanya’nın Batı bölgesine özgü patates salatası, mayonez kullanılmadan hazırlanır.
GADO-GADO (ENDONEZYA): Çeşitli sebzelerle hazırlanmış fıstık soslu salata, Endonezya’nın ulusal yemekleri arasındadır.
ŞIRAZI SALATASI (İRAN): Domates, İran salatalığı ve soğan kullanılarak hazırlanan bu salata, çeşitli yemeklerin yanında servis edilir.
OLIVIER SALATASI (RUSYA): Patates, sebze ve jambon ile hazırlanan bu zengin salata, Rus mutfağının önemli bir parçasıdır.
WALDORF SALATASI (ABD): Elma, kereviz, üzüm ve tavuk ile yapılan bu klasik salata New York mutfağının vazgeçilmezlerindendir.
SEZAR SALATASI (MEKSİKA): Başlangıçta Tijuana’da ortaya çıkan Sezar Salatası, kıvırcık yeşillikleri ve sosunu buzuldan dökme tarzında yaparak sunar.
TİMATIM (ETİYOPYA): Bu salata, Etiyopya’nın baharatlı berbere sosuyla lezzetlendirilmiş domates ve soğan karışımı ile hazırlanır.
KACHUMBARI (DOĞU AFRİKA): Taze domates ve soğanla yapılan bu salata, Doğu Afrika’nın taze yaz lezzetleri arasında yer alır.
