2009’dan 2024’e seyahat başına ortalama harcama, TÜFE enflasyonunun üç katı kadar artış gösterdi. Yüksek enflasyon, fiyatları ciddi oranda yükseltirken, bu süre zarfında 201 TL olan ortalama harcama 7.977 TL’ye ulaştı.
İSTANBUL – 2009’dan 2024’e kadar seyahat başına ortalama harcama, TÜFE enflasyonunun üç katı bir artış kaydetti. Yüksek enflasyonla birlikte fiyatların sert yükselmesi sonucu, 201 TL olan ortalama harcama rakamı 7.977 TL’ye yükseldi.
Ekonomim’den İbrahim Ekinci, “Seyahat harcamalarındaki artış 15 yılda TÜFE’nin üç katı oldu” başlıklı yazısında artan harcamaların nedenlerini ele aldı. Ekinci’nin yazısının tamamı aşağıda yer alıyor:
2009’dan 2024’e seyahat başına harcamalarda meydana gelen artış, TÜFE enflasyonunun üç katına ulaşmış durumda. 2023 yılı itibarıyla, 1. çeyrekte “turizm mevsimi” olarak bilinen 3. çeyreğe geçişte artış oranı yüzde 117 olarak kaydedilirken, geçtiğimiz yıl aynı dönem arasında artış yüzde 73,67 olmuştur.
Yüksek enflasyon, iç turizm harcamalarının hem yapısını hem de fiyatlarını önemli derecede etkilemiş. Fiyatlardaki artış, “fahiş” olarak nitelendirilecek düzeylere ulaşmış. Aralık 2009’dan Eylül 2024’e TÜİK TÜFE Endeksi, 170,91’den (yüzde 1.378 artarak) 2.526,16’ya yükselirken, aynı dönemde iç turizmde seyahat başına harcama 201 TL’den (yüzde 3.868 artışla) 7.977 TL’ye çıkmıştır.
Başka bir deyişle, iç turizmde seyahat başına harcama, TÜFE’nin üç katı kadar bir artış göstermiş. 2023 ve 2024 yıllarındaki artış oranları da dikkat çekici. 2023 yılında 1. çeyrekten 3. çeyreğe geçişte artış yüzde 117 olarak kaydedilirken, bir önceki yıl aynı dönemde artış oranı yüzde 73,67 olmuştur. Geçtiğimiz yıl seyahat başına harcama 1. çeyrekte 4.593 lira, 3. çeyrekte ise 7.977 lira olmuştur. Bu artış, turizm mevsiminin ve talep artışının yanı sıra, artış oranlarının genel enflasyona kıyasla yüksek olmasıyla fiyatlama davranışlarıyla da doğrudan ilişkilidir. 2023 Ocak – Eylül döneminde enflasyon oranı %40,51, 2024 yılı aynı dönemde ise %27,33 olarak gerçekleşmiştir.
TÜİK verilerine göre, iç turizm harcamaları sekiz farklı kalemde incelenmekte. Bu kalemler içinde, üçü toplam harcamalar içindeki payında dikkat çekici artışlar göstermektedir. Diğer kalemlerin payı ise azalmakta.
Önemli değişikliklerden biri, yeme içme harcamalarının en yüksek paya sahip harcama kalemine dönüşmesi. Geçmişte iç turizmde en yüksek harcama kısmi ulaştırma harcamalarıyken, 2015’ten itibaren bu durum değişmiştir. Pandemi yılı olan 2020’de yeme içme harcamalarının payı %36,6’ya yükselmiştir. Bu durumu mevsimsellikten bağımsız değerlendirdiğimizde ise, 2009’dan 2024 3. çeyreğe kadar iç turizmde yeme içme harcamalarının payı %27,4’ten %31,4’e çıkmıştır. Ulaştırma harcamalarının payı ise %30,3’ten 23,6’ya gerilemiştir. Hediyelik harcamaları ise yarı yarıya azalmış, seyahat öncesi harcamalar da ciddi bir düşüş yaşamıştır. Bu kalemin payı %2,1’den yüzde 0,4’e düşmüştür. Sağlık harcamalarının payında da bir azalma görülmüştür. Bu veriler, vatandaşların giyim, sağlık, hediyelik gibi harcamalarını önemli ölçüde azaltarak, parasını konaklama ve yeme içme harcamalarına yönlendirdiğini göstermektedir.
