Türkiye’nin hayat pahalılığının sadece yerli halkı değil, yabancı turistleri de etkilediği gözlemleniyor. Özellikle Kapalıçarşı esnafı, turistlerin şikayetleri ile sık sık karşılaşıyor. Yıllar içinde alışverişte kazıklama alışkanlığı ve fiyat yükseklikleri, turistlerin memnuniyetini olumsuz etkilemiş durumda. Esnaf, deprem ve savaş gibi olumsuz faktörlerin de işlerini zorlaştırdığını belirtiyor.
İSTANBUL – Kapalıçarşı, Türkiye’nin turistik alışveriş merkezi olmasına rağmen esnaf, işlerin geçen yıla oranla yüzde 50 düştüğünden şikayetçi. Çeşitli sebepler arasında turist kazıklamak gibi nedenler öne çıkıyor. Türkiye’de hayat pahalılığı yalnızca yerel halkı etkilemiyor, ekmek arası tavuk döner yiyerek 3 bin lira hesap ödeyen turistler de bu durumdan etkileniyor. Esnaf, pahalılık ve olumsuz ekonomik şartların yanı sıra deprem ve savaş koşullarının da işlerine darbe vurduğunu vurguluyor.
Oksijen gazetesi yazarı Mine Şenocaklı, bu durum üzerine dikkat çekici bir makale yazdı.
Mine Şenocaklı’nın “Kazık yemekten bıkan turist su için bile pazarlık yapar oldu” başlıklı yazısında, istatistiklere atıfta bulunarak Türkiye’ye gelen turist sayısının artış gösterdiğini, ancak esnafın neden mutsuz olduğunu irdeledi. Yazısında önce olumlu verileri paylaşan Şenocaklı, ardından gerçeklerle yüzleşmenin önemine vurgu yaptı.
Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü’nün (UN Tourism) yayımladığı Mayıs 2025 Dünya Turizm Barometresi’nde Türkiye, 2024 yılında 56.7 milyon yabancı ziyaretçi ile dünyada en çok turist çeken ülkeler arasında dördüncü sıraya yükseldi. İlk beşte ise Fransa, İspanya, ABD ve İtalya yer alıyor.
Kapalıçarşı’nın girişindeki bir büfede çalışanlar, durumun ciddiyetini yansıtıyor. Altı turistin olduğu büfede, esnaf 6 müşteri ile birlikte borçlarını düşünmek zorunda kalıyor. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Türkiye’nin dördüncülüğüne dair olumlu bir görüş sergilese de, işlerin gerçekte nasıl gittiği esnaf tarafından bambaşka bir şekilde algılanıyor.
Kapalıçarşı’ya girdiğimde, pek çok dükkanda boşluk dikkat çekiyor. Bir hediyelik eşya dükkanında 45 yaşındaki Zeki Demiray, 25 yıllık esnaflık deneyimi ile işlerin son derece kötüye gittiğini ifade ediyor. “Yok… Görüyorsunuz işte dükkân boş,” diyor, işlerin geçen yıla oranla yüzde 50-60 azaldığını belirtiyor. Fiyatların yüksekliğinin ise keskin bir şekilde turistleri etkilediği ifade ediliyor.
Az ötede, iki esnaf arasında yapılan sohbet de dikkat çekiyor. 40 yaşındaki İlhan Karatay, son dönemde gelen turistlerin ekonomik durumunun düşük olduğuna dikkat çekiyor. Cihan Vatan ise, “Turist var, ama hepsinin cebinde para yok,” diyerek, kalitenin önemine vurgu yapıyor.
“Türkiye, Mısır’dan dört kat pahalı,” diyerek devam eden İlhan Bey, restoranların fahiş fiyatlarından şikayet ediyor ve bu durumun turistleri uzaklaştırdığını belirtiyor.
Kapalıçarşı’nın önünde birkaç esnafla gerçekleştirdiğim görüşmelerde, yüksek fiyatlar nedeniyle turistlerin bu bölgeden uzak durduğuna dair ortak bir görüş var. Turistlerin alışveriş yapmak için dükkanlara giriş yapıp fiyatların yüksek olması nedeniyle geri döndüklerini sürekli duyuyoruz.
Kapalıçarşı’da her zaman kalabalık olan sokaklar, bu defa beklenenden daha önemsiz kalabalıklara sahip. Farklı dükkanların içinde yalnızca birkaç müşteri dikkat çekmekte. 56 yaşındaki Ufuk Yıldırım, pahalılığın ve yaşanan olumsuz gelişmelerin işlerini olumsuz etkilediğini belirtiyor. Fiyatların çok yükselmesi nedeniyle artık ailelerin bile dışarıda yemek yemekten vazgeçtiğini ifade ediyor.
Kapalıçarşı’nın Nuruosmaniye kapısı önünde, bir popüler restoranın önünde yoğun bir kalabalık beklemeyen alan, turist sayısının azaldığını açıktan gösteriyor.
Her dondurmacının çalıştığı alanda aynı sıkıntı yaşanıyor. Üzerlerinde otantik kıyafetleriyle çalışan dondurmacılar, fiyatlarını açıklamak istemiyorlar. Ancak fiyatların ne kadar yüksek olduğunu anlamak zor değil. Sonuç olarak, turistlerin karşılaştıkları bu durum, turizmin geleceği açısından ciddi bir tehdit olarak önümüzde duruyor.
Dondurmacı Cuma Çiğdem, “Bu yıl turist kayboldu,” diyerek pahalılığın etkisine dikkat çekiyor. Dondurma fiyatlarının da yükselmesi, yola çıkan turistlerin aklında her zaman şüphe ile karşılaşmalarına neden oluyor.
