78 kişinin yaşamını yitirdiği yangın faciasına ilişkin hazırlanan 189 sayfalık raporda, yangın tüpünün kesinlikle kullanılmadığı, personellerin müşterileri uyandırmak yerine otoparka koştukları gibi ihmaller zincirleri yer aldı.
Bolu’da kayak merkezi Kartalkaya’da, 21 Ocak gecesi çıkan yangın faciasında 78 kişinin hayatını kaybetmesi sonrası soruşturma başlatıldı.
Soruşturma kapsamında 41 şüpheli gözaltına alınırken, aralarında otel sahibi Halit Ergül, yönetim kurulu üyeleri olan eşi Emine Murtezaoğlu Ergül, kızları Elif Aras ve Ceyda Hacıbekiroğlu, otelin genel müdürü ve aynı zamanda Ergül’ün damadı olan Emir Aras, İl Özel İdare Genel Sekreteri Sırrı Köstereli, İtfaiye Müdürü Kenan Coşkun, Bolu Belediye Başkan Yardımcısı Sedat Gülener’in de bulunduğu 28 şüpheli tutuklandı.
189 SAYFALIK RAPORDA İHMALLER ZİNCİRİ YER ALDI
78 kişinin yaşamını yitirdiği yangın faciasına ilişkin uzman bilirkişi heyeti tarafından hazırlanan 189 sayfalık rapor, ihmaller zincirini tek tek ortaya koydu.
AFET YÖNETİM PLANLAMASINDA YER ALAN İHMALLER
Raporda, otelde yangın öncesi ve yangın sürecinde yaşanılanlar dikkate alındığında, can ve mal güvenliği açısından olmazsa olmaz ‘Afet Yönetim Planlaması’nın temel aşamaları kapsamaktan bile uzak olduğuna dikkat çekilerek şöyle denildi:
Otel için olası acil durumlar arasında yangın da belirlenmiştir. Ancak oluşturulan yangın ekibi ve yangın durumundaki ilk yardım ekibi yetersiz, tecrübesiz ve afet yönetimi için temel organizasyon ve sorumluluk tanımlarını karşılamaktan uzak kişilerden oluşturulmuştur. Afet Yönetim Planlaması içerik açısından yetersizdir ve gerçek yangın durumunda da otelde bulunmayan en basit/temel yangın mücadele altyapısı, olmayan sprinkler, yetersiz ve kapalı sensörler, hatalı merdiven ve asansör yapısı, gaz tahliye sistemi gibi unsurlar yangın eğitimi olmayan personel ile birleşince daha yangın başlangıç fazında hayati/kritik dakikalar boşuna harcanmıştır.
Personelin mutfağı terk etmesinden yaklaşık 8 saniye sonra ızgara çelik kapıdan restoranda yangının anormal hızla arttığı görülmekte ve yaklaşık saat 03:27:10’da kamera tamamen siyah duman altında kalarak kayıt kapanmaktadır. Bu hızlı gelişim, mutfak personelinin yangını fark ettikleri zaman diliminde büyümüş olan yangının artık kişisel çabalarla söndürme olanağının olmadığını açıkça ortaya koymaktadır.
MUTFAK PERSONELLERİ ÇIKIŞ NOKTASINDAKİ YANGIN TÜPÜNÜ BİLE KULLANMADI
Raporda, güvenlik kamera görüntülerinde mutfakta lavabonun altında görülen yangın tüpünün yangın esnasında personel tarafından kullanılmadığı ifade edilerek, şöyle denildi:
Mutfak kısmına ait görüntüler incelendiğinde lavabonun altında bir yangın tüpü bulunduğu görülmektedir. Ancak personel herhangi bir yangın eğitimi almadığından dolayı bu tüpü kullanmayı yangın anında denememiştir. Hatta personel ifadelerinde bu tüpün yerini bile hatırlamadığını belirtmiştir. Olay yerinde yapılan keşif esnasında ifadelerde yer alan bu yangın tüpünün kesinlikle yangın sonrası yerinden alındığı belirlenmiştir.
Yakın bölgede mutfak ve restoran gibi yapılan araştırmada da yangında kullanılmamış ve dolu olması gereken bu tüpe rastlanılmamıştır. Mutfak kısmında hava akımının olmaması nedeni ile bu alanda yangın gelişmemiş sadece gaz fazdan karbon kaplanması gerçekleşmiştir. Bu nedenle mutfakta mevcut tüm malzeme üzerinde karbon (is) kalıntı tabakası mevcuttur. Yangından sonra yerinden alınan yangın tüpünün izi net ve kesin olarak yangın tüpünün yangın esnasında kesinlikle kullanılmadığını ve sonradan yerinden alındığını göstermektedir ve felaketin boyutunun büyümesine neden olunmuştur.
ALTIN ZAMANI BİREYSEL TERCİHLERİ DOĞRULTUSUNDA KULLANDILAR VURGUSU
Raporda ayrıca güvenlik kamera görüntülerinden elde edilen kayıtlarda, resepsiyonda görevli Yiğithan B.’nin yangın alarmı, sesli uyarı sistemleri etkinleştirmek, otel konaklayanlarını uyarmak için herhangi bir faaliyette bulunmadan panikle sadece cep telefonundan birilerini aradığı tespit edildi.
Yangında altın zaman olarak değerlendirilen ilk dakikaları, görevli personelin bireysel tercihleri doğrultusunda kullandıklarının vurgulandığı raporda, şu ifadeler yer aldı:
Resepsiyon görevlisi kesinlikle temel yangın eğitimi almamış olduğundan dolayı lobi katına dolan dumanı tahliye etmek için ana giriş kapısını açık tutmayı denemiş, başaramayınca da mutfaktan gelen Yusuf Karahanlı’dan yardım isteyerek ikisi beraber giriş kapısı önüne koltuk çekerek kapıları açmış ve dışarı çıkmıştır. Ana giriş kapısının açılması otel içinde hava akımların değişimine neden olmuştur. Resepsiyon görevlisi dışarı çıktıktan sonra telefon görüşmelerine devam ederken mutfaktan gelen mutfak personeli Yusuf K.’ye birilerine haber vermek üzere göndermiştir.
Yangında, otelde görevli personelin bazı misafirlere öncelik tanıdıkları ithamı açısından bu süreç detaylı incelemeye muhtaçtır. Ancak görevli personelin ‘yangında kurtarma açısından altın zaman’ olarak tanımlanabilecek bir süreçte otelde kalan tüm müşterilerin uyarılması ve uyandırılması, haberdar edilmesi yerine bu kritik zaman aralığını bireysel tercihleri doğrultusunda kullanması, can kayıplarını artıracak sonuçlar doğurmuştur.
“PERSONEL, YARDIM ETMEK YERİNE KAPALI OTOPARKTAN ARAÇLARI DIŞARI ÇIKARMAK İÇİN OTOPARK ANA GİRİŞ KAPISINI BİR ARAYA GELEREK ZORLA AÇTI”
Raporda, otel çalışanlarının konaklayan misafirlere haber vermek yerine otoparka yöneldikleri ifade edilerek, “Kapalı otoparka çıkan personelin muhtemelen kendilerine ait araçları otoparktan çıkarma görüntüleri, bu alanı kayıt altında alan yan otelin Kartal Otel kamera kayıtlarından ve Grand Kartal Oteli’ne ait kamera kayıtlarından tespit edilebilmektedir. Personelin yardım etmek, yardımcı olmayı denemek yerine kapalı otoparktan araçlarını dışarı çıkarmak için otopark ana giriş kapısını bir araya gelerek zorla açmaları teknik açıdan yangının gelişimi ile de ilgilidir. Sadece kendileri çıkmak için kapıyı aralamaları bile yeterli olacakken, araçlarını çıkarabilmek için kapıyı tam açmaları sonucunda dışarıdan soğuk ve iç bölgede yanma gazlarına göre çok daha yoğun olan havanın yangın alanına taşınımına ve oksijen kaynağının sürekliliğine neden olmuştur.” denildi.
YANGININ KATLARA YAYILMA HIZLARI
Raporda, yangının üst katlara ne kadarlık süre içerisinde ulaştığı da açıklanarak, şöyle denildi:
Kamera kayıtlarından dumanların otel içinde katlara yayılması ve zamanlar otel misafir ifadeleri ve sıcak havanın yoğunluğunun düşük olması nedeni ile 4’üncü kattan yayınımını tamamlayan yanma gazları sadece 6’ncı kata değil aynı zamanda daha üst katlara da benzer sürelerde ulaşmıştır. Katlara yayınım hızları dikkate alındığında 4’üncü kattan 5’inci kata yaklaşık 2 dakika, 6’ncı kata 6 dakika ve 7’nci kata 8 dakika sürmektedir. 5’inci katta yayınım alanının dükkan, lobi, oyun alanları gibi açık yüzeyler ve ilave çıkma alanlar nedeni ile büyük olması dumanla dolma süresini uzatırken 6 ve 7’nci katlarda gaz yayınımı aralığı 2 dakikadan daha azdır. Ancak ilkesel olarak 7’nci kata duman ulaşım süresi baz alındığında resepsiyon görevlisinin yangını haber almasından sonra altın 10 dakika zaman vardır ve minimum standartları sağlayan (yangın uyarı sistemi, ikaz düzeneği ve yangın merdivenleri) bir otelden bile bu kadar sürede herkesin çıkması mümkündür. 8’inci kattan dahi otel merdivenlerini kullanarak dışarı çıkmayı başaran mağdurlar vardır.
Otel içinde ana merdiven dışında yangın merdiveni olarak tanımlı olanlarda kesinlikle ortamdan ve ısıdan koruma önlemi alınmamıştır ve merdivenlerinde acil durum aydınlatma düzeneği yoktur. Merdiven boşlukları farklı amaçlar için de kullanılmıştır.
