Türk su ürünleri sektörü, 2024 yılında ihracatında 2 milyar dolar barajını aşma hedefini gerçekleştirdi. Ülke genelinde Türk somonu, son 5 yıl içerisinde ihracatını 17 kat artırarak kayda değer bir başarı sergiledi.
İSTANBUL – Türk su ürünleri sektörü, 2024 yılı itibarıyla ihracatında 2 milyar dolar eşiğini ilk kez geçerek önemli bir dönüm noktasına ulaştı. Türk somonu ise, son 5 yılda ihracatını kayda değer bir şekilde 17 kat artırarak dikkat çekti.
On yıl önce 5 bin ton seviyesinde olan Türk somonu üretimi, günümüzde 100 bin tona ulaşmayı başardı. Mevcut üretim ve ihracat artış hızını devam ettirmesi durumunda, Türk somonu, levrek ve çipurayı geçerek ihracatta lider olma potansiyeline sahip.
Ege İhracatçı Birlikleri’nin verilerine göre, Türkiye’nin Türk somonu ihracatı 2019 yılında yalnızca 29 milyon dolar seviyesindeyken, 2024 yılı sonunda bu rakam 498 milyon dolara çıkması bekleniyor.
Rusya Federasyonu, 356 milyon dolarla Türk somonu ihracatında açık bir liderlik sürdürürken; Türkiye’nin Almanya’ya 36 milyon dolarlık, Vietnam’a ise 26 milyon dolarlık Türk somonu gönderdiği belirtildi.
TÜRK SOMONU İHRACATI 2024 YILINDA YÜZDE 31 ARTTI
Türkiye Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçı Birlikleri Sektör Kurulu Başkanı Sinan Kızıltan, Türk su ürünleri sektörünün üniversitelerle birlikte yaptığı ortak çalışmalar sayesinde, Türk somonu üretiminde ve ihracatında önemli ilerlemeler kaydedildiğini ifade etti. Kızıltan, 2024 yılında ihracatın yüzde 31 artışla 349 milyon dolardan 498 milyon dolara ulaşacağını ve son 5 yılda Türk somonu ihracatının 17 kat artış gösterdiğini aktardı.
Dünya genelinde sağlıklı beslenmeye artan talebe vurgu yapan Kızıltan, “Türk somonunun zengin omega-3 yağ asidi içeriği ve protein kaynağı olması, ürünümüze olan ilgiyi artırıyor. Karadeniz bölgesindeki su koşulları ve iklim, somon yetiştiriciliği için oldukça elverişli. Bu bölgedeki iklim özellikleri, üretimdeki artışı destekliyor. Ayrıca, somon yetiştiriciliğinde kullanılan modern teknolojilerin gelişmesi de verimlilikte artış sağlıyor” dedi.
Türkiye’de Türk somonu ihraç eden firma sayısının 60’ı aştığı bilgisini veren Kızıltan, “Türkiye’nin su ürünleri ihracatında büyük bir başarıya ulaşılmıştır. 2000’lerde yalnızca 59 milyon dolar seviyesinde olan ihracat, 2024 sonunda 34 kat artışla 2 milyar 19 milyon doları geçmiş durumda. Sektör olarak 2027’de hedefimiz, 2,5 milyar dolara ulaşmaktır.” diye ekledi.
2023 verilerine göre Türkiye’nin yıllık su ürünleri üretiminin 1 milyon tonu aştığını vurgulayan Kızıltan, modern tesis yatırımları sayesinde sektörde önemli mesafeler kaydedildiğini belirtti. Türkiye’de 556 bin ton su ürünü, yetiştiricilikle elde edilirken, bu miktar toplam üretimin yüzde 55’ini oluşturuyor. Norveç ise yıllık 15 milyar dolarlık su ürünleri ihracatı gerçekleştiriyor. Türkiye de bu seviyelere ulaşabilir.” şeklinde konuştu.
SU ÜRÜNLERİ İHRACATINDA EGE BÖLGESİ LİDER
Su ürünleri ihracatında Ege Bölgesi liderlik konumunu sürdürmeye devam etti. Ege Bölgesi’nin su ürünleri ihracatı, yüzde 15 oranında artarak 1 milyar 127 milyon dolardan 1 milyar 292 milyon dolara yükseldi.
Ege Bölgesi, Türkiye’nin su ürünleri ihracatının yüzde 64’ünü sağlayarak dikkat çekti.
Su ürünleri ihracatında levrek bu yıl 570 milyon dolarla liderliğini koruyarak, 2023 yılına göre yüzde 10 artış sağladı.
Levrek ihracatında ilk üç ülke ise 126 milyon dolarla İngiltere, 85 milyon dolarla İtalya ve 84 milyon dolarla Hollanda oldu.
Su ürünleri sektöründe en çok ihraç edilen ikinci balık türü çipura, ihracatını yüzde 22 artırarak 417 milyon dolardan 508 milyon dolara çıkardı.
Çipura ihracatında İtalya 100 milyon dolarla başı çekerken, ardından 75 milyon dolarla Yunanistan ve 72 milyon dolarla Hollanda yer aldı.
Orkinos ihracatı ise 2024 yılında yüzde 153 artışla 51 milyon dolardan 129 milyon dolara ulaştı. Bu ihracatın 99 milyon dolarlık kısmı Japonya’ya yapılırken, Güney Kore 29 milyon dolarlık orkinos talep etti.
Alabalık ihracatının 117 milyon dolara, kaya levreği ihracatının ise 25,5 milyon dolara ulaştığı bildirildi. Diğer su ürünleri ihracatındaki artış ise yüzde 16 ile 181 milyon dolardan 210 milyon dolara yükseldi. Almanya, 52 milyon dolarlık alabalık talebiyle ilk sırada bulunurken, onu 18 milyon dolarla Rusya ve 9,5 milyon dolarla Hollanda izliyor.
