2024 yılı itibarıyla en büyük ikinci 500 sanayi şirketinin üretimden elde ettikleri satışlar, yıllık ortalama Yurt İçi Üretici Fiyatları Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 41,1 ile arındırıldığında binde 1 oranında bir gerileme göstermiştir.
İSTANBUL – İstanbul Sanayi Odası (İSO), Mayıs ayında gerçekleştirdiği 2024 yılı “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu (İSO 500)” araştırmasının ardından, daha küçük ve orta ölçekli firmaları kapsayan “Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu (İSO İkinci 500)” araştırmasının 2024 sonuçlarını açıkladı.
İSO İkinci 500 araştırmasına göre, bu işletmelerin 2024 yılı üretimden satışları 988 milyar liradan 1 trilyon 393 milyar liraya yükselerek yüzde 41’lik bir artış sağlamıştır. Ancak bu performans, son üç yılın altında kalmıştır.
Yıllık ortalama Yurt İçi Üretici Fiyatları Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 41,1 olarak hesaplandığında, bu şirketlerin üretimden satışları reel anlamda binde 1 oranında azalmıştır. Bu durum, ayrıca 2022 yılında yüzde 10,4, 2023 yılında ise yüzde 5,2 olarak gözlemlenen satışlardaki reel düşüş eğiliminin, İSO 500’de olduğu gibi üst üste üçüncü yıla taşındığını ortaya koymaktadır.
2024 yılındaki bu zayıf performansta, hem iç hem de dış etkenler önemli bir rol oynamıştır. Yurt içinde, 2024 Nisan ayından itibaren sıkı para politikaları daha kapsamlı bir şekilde uygulanmaya başlamıştır. Bu durum, iç talepte kademeli bir yavaşlamaya yol açarak sanayi sektörünün satışlarını olumsuz etkilemiştir.
Dış piyasalarda ise, 2024 boyunca ihracat pazarlarında yaşanan talep zayıflığı, artan maliyet baskılarının satış fiyatlarına yeterince yansıtılamaması, Türk lirasındaki reel değerlenme eğilimi ve güçlü dolardan kaynaklanan parite etkisi, sanayi sektörünün uluslararası rekabet gücünü azaltmış ve satış performansını düşürmüştür.
İSO İkinci 500 sıralamasında en büyük üç firma, üretimden satışları baz alınarak belirlenmiştir. Bu sıralamaya göre, İstanbul Asfalt Fabrikaları 4 milyar 186 milyon TL ile ilk sıradadır. Yılmaz Redüktör 4 milyar 185 milyon TL ile ikinci, Boyteks Tekstil ise 4 milyar 169 milyon TL ile üçüncü sırayı almıştır.
2024 yılı itibarıyla İSO İkinci 500 listesine, üretimden satışları 4 milyar 186 milyon TL ile 1 milyar 820 milyon TL arasında olan şirketler girmiştir. 2023 yılı İSO İkinci 500 listesindeki şirketlerin üretimden satışları ise 2 milyar 958 milyon TL ile 1 milyar 294 milyon TL arasında gerçekleşmiştir.
Bu yıl İSO İkinci 500 sıralamasında, 66 yeni kuruluş yer almayı başarmıştır. Ayrıca 41 kuruluş, 2023 araştırmasında İSO 500’de yer alırken, 2024’te İSO İkinci 500’e düşmüştür. Önceki iki yıl boyunca (2023, 2024) İSO İkinci 500’de yer alan 393 kuruluş ise bu yıl da listede kalmayı başarmıştır.
Finansman giderleri, 2024 yılında da hem İSO 500 hem de İSO İkinci 500 içerisinde sanayi kuruluşlarının karlılıkları üzerinde etkili olan temel faktörlerden biri olmaya devam etmiştir.
İSO İkinci 500’ün finansman giderleri, yüzde 45,4 artarak 95 milyar TL seviyesine ulaşmıştır. Aynı dönemde faaliyet karı ise yüzde 18,9 gerileyerek 118 milyar TL olmuştur. Böylece finansman giderlerinin faaliyet karına oranı, 35,8 puan artışla yüzde 80,9’a ulaştı.
